Ευκολία και Λειτουργικότητα στην Επιφάνεια Εργασίας = KDE
Παναγιώτης Βρυώνης vrypan@hol.gr
Μάρτιος 1998.
Το K Desktop Environment (KDE) προσφέρει στον απλό
χρήστη ένα σύνολο προγραμμάτων και εργαλείων που κάνουν την
χρήση του Linux παιχνίδι...
Κακά τα ψέματα: σχεδόν όλοι μας έχουμε ξεκινήσει την
επαφή μας με τους υπολογιστές με τα Windows, οι
παλιότεροι με τα 3.χ και οι νεότεροι με τα 95, άντε και
μερικοί με Mac OS. Καλά, μην διαμαρτύρεστε οι
παλαιότεροι, ναι θυμάμαι τον Spectrum, το C-64 και τον
CPC-464 αλλά τα πράγματα ήταν πολύ απλά τότε. Αυτό που
θέλω να πω είναι ότι οι περισσότεροι, πριν το Linux είχαν
συνηθίσει ένα γραφικό περιβάλλον που έκανε την ζωή τους
ευκολότερη (προσοχή, δεν είπα εύκολη!).
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Το Linux είναι
ισχυρό, σταθερό, οικονομικό και έχει πληθώρα αρετών αλλά
ο αρχάριος χρήστης θα τα βρει σκούρα στην αρχή. Ο λόγος
είναι ότι σχεδόν τα πάντα ρυθμίζονται με scripts και
configuration files που το κάθε ένα έχει την δικιά του
σύνταξη. Για πολλά πράγματα υπάρχουν γραφικά front-ends
αλλά και εκεί επικρατεί ένα μικρό χάος. Πρώτον πρέπει
κανείς να τα βρει και να τα εγκαταστήσει και δεύτερον το
κάθε ένα από αυτά έχει διαφορετική εμφάνιση και υφή
(look'n'feel) κάτι που ξενίζει στον πρώην χρήστη Windows
ή Mac.
Και εκεί που "όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η
σκλαβιά" (των εμπορικών γραφικών περιβαλλόντων)
εμφανίζεται το KDE. Το KDE ( http://www.kde.org) είναι ένα
σύνολο προγραμμάτων που κάνουν την χρήση του Linux (του
Unix γενικά) πολύ φιλική. Είναι "χτισμένο" πάνω στην Qt
library, ένα "πλαίσιο εργασίας" (framework) για την
ανάπτυξη γραφικών εφαρμογών σε C++. Η εταιρεία που το
ανέπτυξε, η Troll Tech AS ( http://www.troll.no) επιτρέπει
την ελεύθερη χρήση του για εφαρμογές που διανέμονται σαν
"Ελεύθερο Λογισμικό" (δείτε το τεύχος του Ιανουαρίου για
περισσότερες πληροφορίες). Μια και το KDE ικανοποιεί αυτή
την απαίτηση, δεν θα χρειαστεί να πληρώσετε τίποτα για να
το χρησιμοποιήσετε.
Σύμφωνα με τους κατασκευαστές του, το KDE δημιουργεί
ένα ένα σταθερό look and feel για τις εφαρμογές,
ορίζοντας ένα τυποποιημένο GUI toolkit και βιβιλιοθήκες
υποστήριξης που όλες οι KDE-εφαρμογές χρησιμοποιούν,
καθώς και ένα Οδηγό Μορφής (Style Guide) που οι
προγραμματιστές ενθαρύνονται να χρησιμοποιήσουν. Όλες
οι εφαρμογές που υιοθετούν το KDE παρέχουν βοήθεια με την
μορφή HTML και ρυθμίσεις μέσα από γραφικό περιβάλλον. Οι
περισσότερες είναι "δυκτιακές" με την έννοια ότι παρέχουν
στον χρήστη διαφανή (transparent) πρόσβαση σε δικτυακούς
πόρους προσπελάσιμους με τα προτόκολα ftp και http.
Ας έρθουμε όμως στην ουσία. Τί ακριβώς περιλαμβάνει το
KDE; Κατέβασα την τελευταία έκδοση του KDE (Beta3) καθώς
και την Qt library v1.32 με μορφή RPM (σχεδόν 9ΜΒ όλα τα
πακέτα του distribution μαζί) μιας και έχω RedHat που το
υποστηρίζει. Τα πακέτα υπάρχουν και σε tgz μορφή και η
εγκατάστασή τους είναι ΠΑΝΕΥΚΟΛΗ ακόμη και για τον νέο
χρήστη, αν όμως έχετε RedHat ή γενικότερα υποστήριξη για
RPM σας συμβουλεύω να την χρησιμοποιήσετε.
Μετά την επιτυχή εγκατάσταση, το μόνο που χρειάζεται να
κάνετε είναι να προσθέσετε την γραμμή
startkde
στο
.Xclients
που βρίσκεται στο home directory σας. Αν έχετε προβλήματα γιατί το .Xclients
περιέχει άλλες γραμμές και δεν ξέρετε τι να σβήσετε, μετονομάστε το παλιό .Xclients σε
.Xclients.old και φτιάξτε ένα νέο με τις εξής γραμμές:
#!/bin/bash
startkde
Δίνετε startx ή κανετε login από τον xdm και βρήσκεστε σε
ένα πολύ καλαίσθητο desktop. Αν είσαστε εξοικιωμένοι με
τα Windows95 δεν θα δυσκολευτείτε να καταλάβετε πώς
λειτουργεί η οριζόντια μπάρα στο κάτω μέρος ης οθόνης. Το
κουμπί με το κεφαλαίο "K" εμφανίζει ένα μενού με υπομενού
που οδηγούν στα διάφορα εγκατεστημένα KDE προγράμματα.
Σε αυτά περιλαμβάνονται ένας πολύ βολικός editor,
διάφοροι viewers για γραφικά (PS, dvi, gif κ.λ.), το kppp
που κάνει την ρύθμιση και σύνδεση του υπολογιστή σας με
Internet Providers πανεύκολη, ένας mail client, news
client, διάφορα προγραμματάκια που ρυθμίζουν τα Settings
του desktop, calculator και μία ακόμη πληθώρα από πολύ
χρήσιμα utilities.
Σημειώστε ότι ο kfm, ο file manager του KDE, είναι
ταυτόχρονα και HTML browser (με μόνο μειονέκτημα το ότι
δεν μπορείτε ακόμη να ρυθμίσετε την γραμματοσειρά που θα
χρησιμοποιεί με αποτέλεσμα οι ελληνικές σελίδες να
εμφανίζονται με "κινέζικα" πολλές φορές) και ftp client.
Μπορείτε να ανοίξετε μια ftp διεύθυνση (π.χ.
ftp://ftp.linux.gr) και να κάνετε drag'n'drop ή
copy-paste αρχεία στο desktop. Κάντε διπλό κλικ σε ένα
αρχείο κειμένου και θα ανοιχτεί στον editor, σε ένα
γραφικών και θα το δείτε με το σωστό viewer και ούτο
καθεξής. Αν πάλι ένα e-mail που διαβάζετε με το kmail
περιέχει μία url, κάνετε κλικ απάνω της και ανοίγει στον
kfm.
Πέρα από την ευκολία χρήσης και τον τρόπο με τον οποίο
συνεργάζονται τα προγράμματα του KDE θα πρέπε να σταθούμε
σε μερικά σημεία της όλης αρχιτεκτονικής που παρουσιάζουν
ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Πρώτον στο ότι όλα ακολουθούν ένα κοινό look'n'feel που
κάνει την ζωή του χρήστη πιο εύκολη και πιο παραγωγική.
Σε όσες εφαρμογές αυτό έχει νόημα, θα βρείτε μία
οριζόντια μπάρα πάνω πάνω που θα περιλαμβάνει τα γνωστά
File, Edit και Help καθώς και άλλα υπομενού που έχουν να
κάνουν με χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης εφαρμογής.
Ναι, κάτω κάτω στο File θα βρείτε το Exit και δεξιά στην
άκτη θα είναι το Help. Η επιλογή γραμματοσειρών και
αρχείων (καθώς και πολλές άλλες συνηθισμένες λειτουργίες)
γίνεται με τα ίδια widgets μέσα από όλες τις εφαρμογές.
Μία ακόμη έκπληξη: όλα τα μηνύματα και τα μενού μπορούν
να εμφανιστούν στην γλώσσα που επιθυμείτε! Αρκεί να
διαλέξετε την γλώσσα από το
Settings->Desktop->Language. Βέβαια, βασική
προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι να υπάρχουν οι
απαιτούμενες μεταφράσεις. Για τα ελληνικά μία πρώτη
προσπάθεια για μερικές εφαρμογές έγινε από εμένα και
ακολούθησε με σοβαρότερη διάθεση ο Φώτης Ανδριτσόπουλος.
Η διαδικασία τη μετάφρασης είναι εξαιρετικά απλή και
προτρέπω όποιον ενδιαφέρεται να επισκευθεί την
http://www.kde.org/i18n.html
για περισσότερες πληροφορίες.
Πιστεύω ότι σύντομα το KDE θα αναδειχθεί σε ένα από τα
σημαντικότερα desktops. Στο mailing list των developers
συζητιέται η ανάπτυξη εφαρμογών γραφείου, όπως
spreadsheet και personal information manager που αν
ολοκληρωθούν θα έχουν δυνατότητες και ευκολία χρήσης
εφάμιλες των αντίστοιχων εμπορικών. Ακόμα και τώρα όμως,
με τις υπάρχουσες δυνατότητες και προγράμματα το KDE
αποτελεί την καλύτερη κατά την γνώμη μου λύση για το
desktop σας στον χώρο των "ελεύθερων προγραμμάτων". Αν
είσαστε ο "απλός χρήστης" εγκαταστήστε το για να κάνετε
ευκολότερη την ζωή σας. Αν είσαστε προγραμματιστής, ίσως
να σας γοητεύσει και να ενταχθείτε και εσείς στην
οικογένεια των KDE developers...
