Ελληνικά στο Linux

DJ Art djart@hellug.gr
Αύγουστος 1999

Οι (ακόμα) νεώτερες οδηγίες για την εγκατάσταση Ελληνικών στο Linux, για την κονσόλα και για X-Windows.

Αγαπητοί φίλοι γειά σας. Αυτές είναι οι πιο καινούριες οδηγίες εγκατάστασης των ελληνικών στα X και στην κονσόλα. Θα χρειαστείτε τρία το πολύ πακέτα. Αυτά είναι οι γραμματοσειρες του Graphis, ένα πρόγραμμα αλλαγής πληκτρολογίου στα X-Windows και ένα πακέτο για τα ελληνικά στην κονσόλα.

Το Graphis είναι ένα project του Hellug, το οποίο έχει σαν στόχο την ομαδοποίηση των ήδη υπαρχόντων πακέτων γραμματοσειρών, αλλά και την επίλυση αρκετών προβλημάτων τους. Η διεύθυνση του Graphis στο Internet είναι http://graphis.webjump.com ή εναλλακτικά http://hq.hellug.gr/~graphis. Απο εκεί μπορείτε να κατεβάσετε τις γραμματοσειρές σε .rpm πακέτο ή σε source μορφή (.tar.gz).

Για να εγκατασταθούν τα ελληνικά στο σύστημά σας πρέπει να γίνουν οι παρακάτω ενέργειες: (Πρέπει να είμαστε root)

Εγκαθιστούμε το πακέτο Graphis (rpm -ivh xfntgr-xx-x.noarch.rpm). Αν το σύστημά σας δεν υποστηρίζει rpm πακέτα, τότε θα πρέπει να κάνετε την εγκατάσταση μόνοι σας: Για να γίνει η εγκατάσταση αυτόματα είναι απαραίτητη η ύπαρξη της perl (γλώσσα προγραμματισμού). Αρχικά πρέπει να αποσυμπιέσeτε το αρχείο xfntgr-full-xx-xx.tar.gz, κάτι που μάλλον ήδη έχετε κάνει. Ως αποτέλεσμα θα πρέπει να έχετε ένα φάκελλο με όνομα "hellas" καθώς και πολλά αρχεία και υποφακέλους μέσα σε αυτόν. Αυτόν τον κατάλογο θα πρέπει να τον μεταφέρετε όπως είναι στη θέση "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/". Δηλαδή θα πρέπει να υπάρχει ως "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/hellas/". Στον φάκελο "hellas/bin" θα βρείτε τα εξής αρχεία σχετικά με την εγκατάσταση (μαζί με άλλα):
install-Type1 : αν έχετε κατεβάσει το αρχείο με τις Type1 γραμματοσειρές install-PCF : αν έχετε κατεβάσει το αρχείο με τις PCF γραμματοσειρές.

Σε περίπτωση που έχετε κατεβάσει το ολοκληρωμένο πακέτο θα πρέπει να βρείτε και τα δύο αρχεία. Για να εγκαταστήσετε τις γραμματοσειρές εκτελέστε το αντίστοιχο αρχείο/αρχεία, γράφοντας π.χ. "./install-Type1" χωρίς εισαγωγικά. Πρέπει να είστε στο ίδιο κατάλογο με τα προγράμματα αυτά φυσικά!. Ως πρόγραμμα αλλαγής πληκτρολογίου μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το GRKbd (θα το βρείτε στην ftp://argeas.cs-net.gr/pub/unix/linux/GREEK/) ή αν χρησιμοποιείτε KDE το kikbd, το οποίο έρχεται με την έκδοση 1.1.1 και άνω του KDE.
Δημιουργούμε το αρχείο /root/.inputrc με περιεχόμενα:
```
set meta-flag on
set convert-meta off
set output-meta on
```
Σημείωση: Για κάθε χρήστη του συστήματος δημιουργούμε και το αντίστοιχο /.inputrc στο home directory του. Επίσης δημιουργούμε το ίδιο .inputrc στο /etc/skel για να αντιγράφεται στο home directory του κάθε καινούριου χρήστη του συστήματος.
Στο /root/.Xdefaults διορθώνουμε τη γραμμή xterm*font: fixed και xterm_color*font: fixed με xterm*font: grfixed και xterm_color*font: grfixed αντίστοιχα. Φυσικά μπορούμε να βάλουμε και άλλη εκτός απο την grfixed.
Στο /etc/bashrc δημιουργούμε τα alias προσθέτοντας τις παρακάτω γραμμές:
```
alias xterm="xterm -fn grfixed"
alias rxvt="rxvt -fn grfixed"
alias xedit="xedit -fn grfixed"
alias joe="joe -asis"
alias ls="ls -N --color=yes"
alias less="less -r"
```
Φυσικά, για χρήστες με tcsh θα χρειαστούν παρόμοιες επεμβάσεις και στο αρχείο /etc/csh.cshrc
Για console κατεβάζουμε το greek-console.rpm και το εγκαθιστούμε (θα το βρείτε στην εξής διεύθυνση ftp://argeas.cs-net.gr/pub/unix/linux/GREEK/). Μετά τρέχουμε την εντολή /usr/local/bin/./chcp 928. Σημείωση: Στο /usr/lib/kbd/consolefonts/ υπάρχουν οι γραμματοσειρές οπότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την εντολή setfont /usr/lib/kbd/consolefonts/γραμματοσειρά για να ορίσουμε ποιά θέλουμε.
Για το Netscape:
Για να εχουμε ελληνικά στη γραμμή που δίνουμε τις διευθύνσεις και παντού στο email, αντιγράφουμε το αρχείο Netscape.ad απο τον κατάλογο /usr/doc/netscape-communicator-4.0x/ (αν ο netscape είναι εγκατεστημένος από μορφή .rpm ή από τον κατάλογο που τον εγκαταστήσατε, σε περίπτωση μορφής .tar.gz) στο /usr/X11R6/lib/X11/app-defaults/ και το μετονομάζουμε σε Netscape. Το ανοίγουμε με τον joe ή με άλλον επεξεργαστή και στη γραμμή 5167 ,5168, 5169 όπου λέει adobe βάζουμε * δηλ πρέπει να είναι:
```
*XmTextField.fontList:
-*-courier-medium-r-*-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-*
*XmText.fontlist:
-*-courier-medium-r-*-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-*
*XmList*fontlist:
-*-courier-medium-r-*-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-*
```
Επίσης, στη γραμμή 5200,5201,5202 αντικαθιστούμε το -*-helvetica με -greek-helvetica και το 100 με 120 δηλαδή πρέπει να είναι:
```
*XmLGrid*fontList:\
-greek-helvetica-medium-r-*-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-*,\
-greek-helvetica-bold-r-*-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-*=BOLD,\
-greek-helvetica-medium-o-*-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-*=ITALIC
```

ΤΕΛΕΙΩΣΑΜΕ

Ξεκινάμε τον Netscape και απο το view ->encoding επιλέγουμε το Greek (ISO-8859-7) και πάλι απο το ίδιο μενού το "Set Default Encoding " και στο Εdit->Preferences->Appearance->fonts το "Greek(iso-8859-7)" και ορίζουμε ποιές γραμματοσειρές θέλουμε. Οι καλύτερες είναι οι Courier (Greek). Tο ίδιο κάνουμε για το "Western(iso-8859-1)" έτσι ώστε να μπορούμε να γράψουμε ελληνικά στις φόρμες και στο mail τύπου text/plain.

Οι παραπάνω οδηγίες εγκατάστασης έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία σε σύστημα RedHat εφοδιασμένο με τον Netscape 4.07 και πάνω. Επίσης η δοκιμή πέτυχε με window managers τους: fvwm95, Afterstep, KDE, Gnome.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Το άρθρο αυτό δεν θα γραφόταν αν δεν υπήρχαν τα Greek-HowTos, το πολυτιμότατο project του Hellug, το Graphis και τα παιδιά που δουλεύουν σ' αυτό, αλλά και το άρθρο του Δ.Τζέμου που δημοσιεύτηκε στο 10ο τεύχος του Magaz.