Magaz, The Greek Linux Magazine
Magaz Logo

Επόμενο  Περιεχόμενα

1. Unix (R)evolution

Η εποχή αυτή είναι η εποχή των ερευνητικών ομάδων και των πανεπιστημίων, της ατομικής συνεισφοράς και τρέλας, αλλά κυρίως της ελεύθερης διάθεσης του κώδικα, αυτή που ο Stallman νοσταλγούσε όταν ξεκίνησε την προσπάθειά του να ελευθερώσει το λογισμικό από τις πατέντες των εταιριών. Και όταν ακόμα η AT&T κατέστησε το Unix αμιγώς εμπορικό προϊόν, το επιστημονικό ενδιαφέρον έπαιζε για αρκετό καιρό ακόμα σημαντικότερο ρόλο στην κατεύθυνση που ακολούθησε η εξέλιξη του Unix, από τις αποφάσεις του τμήματος marketing των εταιριών.

1.1 Η γέννηση του Unix

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης (ΜΙΤ) μαζί με τα διάσημα Bell Labs της AT&T ανέπτυσσαν ένα εξελιγμένο λειτουργικό σύστημα για το mainframe 645 της General Electric, υπό την ονομασία Multics (Multiplexed Information and Computing System). Για το ίδιο mainframe ο Ken Thompson (εργαζόμενος στα Bell Labs) είχε γράψει ένα παιχνίδι το οποίο προσομοίωνε το ηλιακό σύστημα με τον τίτλο Space Travel, αλλά η εκτέλεση του παιχνιδιού από τον 645 ήταν απογοητευτική. Έτσι, αφού μαζί με τον Dennis Ritchie εξασφάλισε πρόσβαση σε έναν DEC PDP-7, ξαναέγραψαν το παιχνίδι για να τρέχει στον PDP-7 και ταυτόχρονα, αξιοποιώντας πλήθος ιδεών από το Multics, δημιούργησαν ένα νέο λειτουργικό με μία πρώιμη γραμμή εντολών και το δικό του filesystem. Το λειτουργικό αυτό μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από δύο χρήστες ταυτόχρονα και ο Brian Kernighan του έδωσε χιουμοριστικά το όνομα Unics (Uniplexed Computing and Information System), που το 1970 άλλαξε στο πασίγνωστο πλέον Unix.

Με τον όρο να περιλαμβάνει utilities επεξεργασίας κειμένου, τα Bell Labs χρηματοδότησαν την μεταφορά του Unix στον ταχύτερο PDP-11/20. Το 1972 το Unix, μαζί με το runoff (που εξελίχθηκε στο σημερινό troff), και τα δύο γραμμένα σε assembly, έτρεχε σε 10 mainframes. Το μεγαλύτερο, ίσως, άλμα στην εξέλιξη του Unix ήταν η δημιουργία της γλώσσας προγραμματισμού C από τους Kernighan και Ritchie. Ο τελευταίος, μαζί με τον Thompson, ξαναέγραψε τον πυρήνα του Unix το 1973 χρησιμοποιώντας την C, καθιστώντας το έτσι εύκολο στη συντήρηση και μεταφορά σε άλλες πλατφόρμες hardware. Στις επόμενες εκδόσεις (editions) του συστήματος, τις οποίες η AT&T διέθετε σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς, εταιρίες και κρατικές υπηρεσίες για ένα ονομαστικό κόστος, η μία καινοτομία διαδεχόταν την άλλη, ώστε η έβδομη έκδοση του Unix περιελάμβανε το Bourne shell και το προτόκολο UUCP. Βασισμένο σε αυτή την έκδοση, το Unix System III ήταν το πρώτο Unix που η AT&T διέθεσε εμπορικά.

1.2 Το Unix όπως το γνωρίζουμε σήμερα: SVR1

Ταυτόχρονα με τη διάθεση του SIII, από τα τμήματα έρευνας της AT&T, γίνονταν διαθέσιμες σε πανεπιστήμια και εργαστήρια ανεπίσημες εκδόσεις που εισήγαγαν πειραματικά χαρακτηριστικά, ώστε ήταν δύσκολο για τον κάθε χρήστη ή προγραμματιστή να γνωρίζει αν τα προγράμματα που ανέπτυσσε θα ήταν συμβατά με τις επόμενες εκδόσεις ή αν το user interface θα παρέμενε το ίδιο. Με την έκδοση του System V, πέρα από τις όποιες τεχνολογικές καινοτομίες, η AT&T φρόντισε κυρίως να μετριάσει το fragmentation, εγγυόμενη πως το SV θα είχε προς τα εμπρός συμβατότητα με τις επόμενες επίσημες εκδόσεις.

Η σημασία της απόφασης αυτής δεν καθίσταται άμεσα εμφανής - τουλάχιστον όχι μέχρι να σκεφτούμε πως σε οποιαδήποτε παραλλαγή του Unix και αν χρειαστεί να εργαστούμε, θα βρούμε τουλάχιστον το παλιό-καλό Bourne shell τα ίδια ονόματα για τις βασικές εντολές και τα utilities (ls, grep, sed, more, κ.α.). Μάλιστα, σε ένα ακραίο παράδειγμα, ένας χρήστης Unix αυτής της εποχής θα μπορούσε να εργαστεί χωρίς σημαντικό πρόβλημα στο κέλυφος και να εκτελέσει scripts που έγραψε προ δεκαετιών.

Στην τεχνική πλευρά τώρα, η SVR1 ενσωμάτωνε πολλά από τα στοιχεία του BSD, με σημαντικότερο όλων τον editor vi, ο οποίος έμελλε να καθιερωθεί σαν ο standard editor των Unix συστημάτων. Η έκδοση System V Release 2 εισήγαγε το file locking. Ακόμα πιό επηρεασμένη από το BSD ήταν η SVR3 που απορρόφησε πολλές από τις καινοτομίες των 4.xBSD's ιδιαίτερα όσες αφορούσαν τις τεχνολογίες δικτύωσης. Η SVR4, η τελευταία μαζί με την 4.2 που εκδόθηκαν από την AT&T, ενσωμάτωνε το προτόκολο TCP/IP και τις BSD r* εντολές, όπως και τα NFS, RPC από το SunOS. Η SVR5 εκδόθηκε από την Santa Cruz Operation (SCO).

1.3 Berkeley Software Distribution

Περνώντας από το τμήμα επιστήμης υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Berkeley, o Thompson μετέφερε την έκτη έκδοση του Unix σε έναν PDP-11/70. Έχοντας πλέον άμεση πρόσβαση στο λειτουργικό σύστημα, οι φοιτητές Bill Joy και Chuck Halley ξεκίνησαν την ανάπτυξη των δικών τους εφαρμογών εξελλίσοντας τον line-editor ed, στον ex, τον πρώτο editor με visual mode που επέτρεπε στο χρήστη να βλέπει μία οθόνη με το κείμενό του (σημαντική προσθήκη για την εποχή!) και ο οποίος εξελίχθηκε από τον Joy στον αγαπημένο σε όλους (καλά, ίσως όχι σε όλους :) μας vi. Ακόμα, ανέπτυξαν το C shell, που είναι το default για τα BSD συστήματα και το οποίο πρόσφερε δυνατότητες αδιανόητες για τους χρήστες του Bourne shell: λίστα των τελευταίων εντολών, command line editing, συνώνυμα (aliases) και ξεχωριστό login και rc file. Περιλαμβάνοντας στα παραπάνω και έναν pascal compiler, οι Joy και Halley συνέθεσαν μία δική τους διανομή Unix που την διέθεσαν ως Berkeley Software Distribution. Ακολούθησε το 1978 η 2BSD, ενώ η 3BSD εισήγαγε μία ριζική καινοτομία, την εικονική(ιδεατή) μνήμη που έκανε διαθέσιμη στο λειτουργικό πολλαπλάσια ποσότητα μνήμης από την φυσική.

Σταθμός στην εξέλιξη του Unix μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση του DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency) να αναθέσει στο πανεπιστήμιο του Berkeley την ανάπτυξη του λειτουργικού του αμυντικού του δικτύου υπολογιστών. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας το DARPA χρηματοδότησε την εξέλιξη του 4BSD, η τρίτη έκδοση του οποίου(4.2) το 1983 ενσωμάτωνε υποστήριξη για το δικτυακό πρωτόκολλο TCP/IP και τις πασίγνωστες remote commands (rsh, rlogin, rcp etc.) και τις DARPA commands ftp και telnet που, παρά τα προβλήματα ασφάλειας, χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα. Στο 4.2BSD στηρίχθηκε εν πολλοίς και το SVR4, όπως και το SunOS, ενώ πάνω στην τελευταία έκδοση από το πανεπιστήμιο του Berkeley (4.4BSD ή 4.4BSDLite λόγω νομικών προβλημάτων) βασίστηκαν και τα open source FreeBSD, NetBSD, OpenBSD μαζί με το εμπορικό BSD/OS (συνέχεια περισσότερο του 386BSD).

Επόμενο  Περιεχόμενα


Valid HTML 4.01!   Valid CSS!